Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa kiệt xuất. Người tượng trưng cho những giá trị cao đẹp nhất của tâm hồn, ý chí, nhân cách Việt Nam; là tấm gương sáng ngời về phẩm chất đạo đức cách mạng; là hình ảnh gần gũi giữa lãnh tụ và nhân dân.
Sau khi Người qua đời, thể theo nguyện vọng thiết tha của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, ngày 29/11/1969, Bộ Chính trị, Trung ương Đảng quyết nghị: "Với tấm lòng kính yêu vô hạn và đời đời nhớ ơn Hồ Chủ tịch, chúng ta phải thực hiện đến mức tốt nhất nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Hồ Chủ tịch và xây dựng Lăng của Người". Nhiệm vụ thiêng liêng đó được Đảng, Nhà nước, Nhân dân trực tiếp giao cho Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ đó đến nay, các thế hệ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ của Bộ Tư lệnh, đặc biệt là các cán bộ y tế của Viện 69 đã luôn nỗ lực, vượt qua mọi khó khăn cùng với sự giúp đỡ to lớn của các thế hệ chuyên gia hàng đầu của Viện Lăng Lênin (sau này là Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcova, Liên bang Nga) đã từng bước vươn lên làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ gìn giữ thi hài Bác.
Tổ Y tế đặc biệt chụp ảnh với các chuyên gia Liên Xô
tại Viện nghiên cứu Lăng Lênin. Ảnh: Tư liệu
52 năm qua, các thế hệ cán bộ, nhân viên, chiến sĩ của Viện 69 đã nối tiếp nhau trung thành tuyệt đối, đoàn kết một lòng, vượt qua mọi khó khăn, nêu cao ý chí độc lập tự chủ, tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo, khẳng định sự vươn lên làm chủ vững chắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài và bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Đối với nhiệm vụ y tế, trước năm 1991 các chuyên gia Nga trực tiếp thực hiện toàn bộ các công đoạn làm thuốc. Từ năm 1992 các cán bộ y tế của Viện 69 đã trực tiếp thực hiện nhiệm vụ này và các chuyên gia Nga chỉ đóng vai trò hỗ trợ. Đến năm 1995, trước sự phát triển về năng lực của các cán bộ y tế của Viện 69, các chuyên gia Nga đã bàn giao toàn bộ quá trình kỹ thuật để cán bộ y tế Việt Nam tự chủ. Đó chính là thành công mang tính bước ngoặt ban đầu, là kết quả của sự không ngừng nỗ lực học hỏi, vượt khó, quyết tâm làm chủ nhiệm vụ của cán bộ, nhân viên y tế Viện 69.
Viện sĩ V.A.Bykov (ngoài cùng, bên trái) cùng Thiếu tướng Nguyễn Quang Tấn ký biên bản phối hợp pha chế dung dịch tại Việt Nam, tháng 6/2003. Ảnh tư liệu
Trong quá trình giữ gìn an toàn tuyệt đối thi hài Bác, công tác bảo quản đóng vai trò quan trọng, mang tính quyết định đến việc thành bại của nhiệm vụ, đòi hỏi điều kiện pha chế, bảo quản, quy trình kiểm nghiệm chất lượng hết sức ngặt ngèo và yêu cầu độ chính xác rất cao. Trước năm 2004, toàn bộ nội dung này đều được Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcova thực hiện. Trong giai đoạn này, các chuyên gia Nga hoàn toàn giữ bí mật về thành phần, hàm lượng cũng như công nghệ. Đến năm 2004, trước sự phát triển về năng lực của cán bộ y tế, cũng như điều kiện của các phòng thí nghiệm của Viện 69, các chuyên gia Nga đã đồng ý bàn giao công nghệ pha chế cho phía Việt Nam và được pha chế, kiểm nghiệm tại Viện 69.
Để có được những kết quả quan trọng đó, trong suốt 52 năm qua, Viện 69 đã chủ động đầu tư xây dựng tiềm lực về con người, cơ sở vật chất, đưa Viện 69 trở thành viện nghiên cứu chuyên ngành, chính quy, khoa học, hiện đại. Từ Tổ Y tế đặc biệt, Viện 69 ngày hôm nay đã xây dựng được đội ngũ cán bộ y tế có đầy đủ sức lực, trí lực, có tác phong chuyên nghiệp, có kỹ năng thực hành, có khả năng nắm bắt kỹ thuật khoa học hiện đại và xu hướng phát triển khoa học công nghệ trong và ngoài nước, phát huy tốt vai trò của cán bộ trong đơn vị làm nhiệm vụ y tế đặc biệt, có tư duy và hành động chính quy, khoa học, có bản lĩnh chính trị vững vàng, yên tâm gắn bó lâu dài với nhiệm vụ giữ gìn lâu dài và bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Cán bộ, nhân viên, chiến sĩ của Viện đã từng bước khẳng định được mình trước các yêu cầu của nhiệm vụ trong từng giai đoạn. Bên cạnh đó, Viện đã được trang bị các thiết bị nghiên cứu hiện đại, đáp ứng được các yêu cầu nghiên cứu chuyên sâu của các chuyên ngành, các phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn tốt nhất góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng thực hiện nhiệm vụ y tế và nhiệm vụ nghiên cứu khoa học.
Song song với việc quan tâm đầu tư nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng, các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực y tế chăm sóc thi hài Báccũng được quan tâm. Điều kiện thực hiện các nghiên cứu, thử nghiệm, các khóa huấn luyện chuyển giao kỹ thuật ngày càng được chú trọng, phương tiện cập nhật thông tin khoa học cũng được đáp ứng theo nhu cầu. Nhờ đó, các đề tài nghiên cứu, thử nghiệm đã đạt được những kết quả tích cực, từng bước giải quyết một số vấn đề khó, cấp thiết của ngành khoa học ướp bảo quản thi thể phục vụ chiêm ngưỡng.
Trong những năm qua, Viện đã tiến hành nhiều đề tài nghiên cứu từ cấp Nhà nước đến cấp cơ sở, bao trùm các chuyên ngành Hình thái, Sinh hoá, Vi sinh vật và Môi trường, trong đó có nhiều đề tài và nhiệm vụ khoa học do cán bộ trẻ làm chủ, đề xuất nhiều sáng kiến kỹ thuật nhằm phục vụ tốt hơn công tác nghiên cứu và thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Đây chính là những công trình khoa học đánh dấu sự tiến bộ, sự trưởng thành về chất của Viện 69 ngày hôm nay.
Bên cạnh đó, Viện đã tiến hành hợp tác với Trung tâm nghiên cứu Y sinh Matxcova thực hiện nhiều nghiên cứu mang tính quan trọng trong nhiệm vụ giữ gìn lâu dài và bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Các đề tài nghiên cứu các cấp và các đề tài hợp tác đã tập trung giải quyết được các vấn đề khó, cấp thiết và có giá trị thiết thực trong việc giữ gìn an toàn tuyệt đối thi hài Bác. Qua các đề tài, hợp tác nghiên cứu, viện đã từng bước khẳng định được năng lực làm chủ của mình đối với nhiệm vụ chính trị đặc biệt mà Đảng, Nhà nước và Quân đội giao phó. Năm 2019, Hội đồng Khoa học Y tế cấp Nhà nước về kiểm tra, đánh giá trạng thái thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kết luận: “Thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh sau 50 năm đang được giữ gìn rất tốt, chưa phát hiện được sự thay đổi nào so với các số liệu trong biên bản kiểm tra thi hài của các Hội đồng trước đây”. Đây là kết quả của sự nỗ lực cố gắng vươn lên không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Viện 69 và cũng là minh chứng cho sự trưởng thành, phát triển của Viện trong việc vươn lên làm chủ vững chắc tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ giữ gìn tuyệt đối an toàn thi hài Bác.
Đồng chí Đại tá Nguyễn Văn Vận, nguyên Viện trưởng Viện 69
họp bàn nội dung hợp tác với các chuyên gia Liên bang Nga
Thời gian vừa qua, nhiệm vụ giữ gìn thi hài Bác được thực hiện trong điều kiện có nhiều yếu tố bất lợi, đặc biệt là tình hình dịch Covid-19 liên tục bùng phát và diễn biến phức tạp, chuyên gia Nga không sang Hà Nội công tác như thường niên. Phát huy tinh thần tự chủ, tự lực, tự cường, vượt mọi khó khăn, vươn lên khẳng định năng lực làm chủ vững chắc nhiệm vụ chính trị, được Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng đánh giá xuất sắc.
Dưới sự chỉ đạo của cấp trên, Viện 69 đã sớm có kế hoạch chủ động phòng, chống dịch Covid-19, phân chia lực lượng làm việc, lực lượng dự phòng, đảm bảo nhiệm vụ y tế không bị gián đoạn, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học đạt tiến độ đề ra. Để đáp ứng được các yêu cầu trên, cán bộ y tế của Viện 69 đã xác định tốt về tư tưởng, hiểu sâu sắc về ý nghĩa to lớn của nhiệm vụ giữ gìn lâu dài và bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác trong tình hình hiện tại, từ đó khắc phục mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Cán bộ y tế Viện 69 ứng dụng các thiết bị hiện đại vào phân tích kiểm tra chất lượng dung dịch và nghiên cứu khoa học
52 năm xây dựng và trưởng thành, Viện 69 đã viết lên những trang sử thật đáng tự hào và đáng khâm phục. Những trang sử đó đã đánh dấu những bước phát triển trưởng thành của Viện, là kết quả to lớn của quá trình nghiên cứu, ứng dụng khoa học, khẳng định khả năng làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng lao động, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ của Viện 69 cũng luôn thể hiện được bản lĩnh, ý chí, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm được giao, góp phần vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị đặc biệt và vô cùng thiêng liêng mà Đảng, Nhà nước và Quân đội đã tin tưởng giao phó. Qua đó, để các thế hệ hôm nay và mai sau được về Lăng viếng Bác, để Lăng Bác mãi là một đài hoa vĩnh cửu, một không gian thiêng liêng, nơi hội tụ niềm tin, tình cảm kính yêu của nhân dân cả nước đối với Người./.
Nguyễn Danh Khánh
