"Non một phần tư thế kỷ, một thế kỷ già trẻ, gái trai chúng ta được nuôi dưỡng bằng thơ Bác, bằng ánh sáng và yêu thương" (Hoài Thanh)
“Phải chăng đây là quà tặng của Bác cho nhân dân mỗi khi Xuân về, Xuân sau hơn Xuân trước và cứ như vậy mãi mãi về sau” (Lữ Huy Nguyên)
Ảnh Tư liệu
Cứ mỗi độ Xuân về lòng ta lại nao nức nhớ Bác nhiều hơn. Nhớ mùa Xuân đầu tiên Bác làm thơ chúc Tết toàn thể nhân dân nước nhà.
Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi,
Nǎm cũ qua rồi, chúc nǎm mới:
… … …
Nǎm này là nǎm Tết vẻ vang,
Cách mệnh thành công khắp thế giới.
Trong bài thơ xuân đầu tiên này Bác thể hiện một niềm lạc quan, tin tưởng vô hạn vào sự nghiệp cách mạng của khắp các nơi trên thế gian . Rõ ràng ngay từ những ngày đầu tiên về nước, lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Người đã truyền cho nhân dân cả nước sự phấn chấn, niềm tin vào vận hội mói, nhiệm vụ mới, khí thế mới của cách mạng Việt Nam. Không chỉ bài thơ xuân đầu tiên này mà những bài thơ xuân sau này của Người luôn tạo nên sự phấn chấn, niềm tin vững vàng cho cả dân tộc vào sự nghiệp cách mạng nước nhà. Như bài thơ xuân năm đầu tiên của cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc Bác chúc:
...
Chúc đồng bào:
Trong nǎm Bính Tuất mới,
Muôn việc đều tiến tới.
Kiến quốc mau thành công,
Kháng chiến mau thắng lợi.
Từ năm 1942 đến năm 1968, mỗi độ Xuân về Tết đến Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại luôn có một món quà Tết cho đồng bào mình đó là những bài thơ chúc Tết rất đỗi giản dị nhưng rất đỗi thân thương và vô cùng ý nghĩa. Những bài thơ chúc Tết của Người thật gần gũi, đơn sơ, dễ nhớ dễ thuộc nhưng nó chứa đựng tấm lòng bao la của Người đối với nhân dân đất nước và đồng thời nó cũng là lời hiệu triệu, cổ vũ, động viên và cả sự tiên đoán thần kỳ về tương lai của đất nước.
Cứ mỗi độ Tết đến Xuân về nhớ Bác biết bao nhiêu. Nhân dịp Tết đến, Xuân về chúng ta hãy cùng nhau xem lại những bài thơ chúc Tết của Người để cảm thấy ấm áp hơn với tình yêu thương của Người dành cho nhân dân cho đất nước.
Thơ chúc Tết xuân Nhâm Ngọ - 1942
Tháng ngày thấm thoát chóng như thoi,
Nǎm cũ qua rồi, chúc nǎm mới:
Chúc phe xâm lược sẽ diệt vong !
Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi !
Chúc đồng bào ta đoàn kết mau !
Chúc Việt-minh ta càng tấn tới,
Chúc toàn quốc ta trong nǎm này
Cờ đỏ ngôi sao bay phất phới!
Nǎm này là nǎm Tết vẻ vang,
Cách mệnh thành công khắp thế giới.
Thơ chúc Tết xuân Bính Tuất - 1946
Hỡi các chiến sĩ yêu quí,
Bao giờ kháng chiến thành công,
Chúng ta cùng uống một chung rượu đào.
Tết này ta tạm xa nhau,
Chắc rằng ta sẽ Tết sau sum vầy.
...
Chúc đồng bào:
Trong nǎm Bính Tuất mới,
Muôn việc đều tiến tới.
Kiến quốc mau thành công,
Kháng chiến mau thắng lợi.
...
Việt Nam độc lập muôn nǎm!
Thơ chúc Tết xuân Đinh Hợi - 1947
Cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió,
Tiếng kèn kháng chiến vang dậy non sông.
Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến,
Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng.
Tiến lên chiến sĩ! Tiến lên đồng bào!
Sức ta đã mạnh, người ta đã đông.
Trường kỳ kháng chiến, nhất định thắng lợi!
Thống nhất độc lập, nhất định thành công!
Thơ chúc Tết xuân Mậu Tý - 1948
Nǎm Hợi đã đi qua,
Nǎm Tý vừa bước tới.
Gửi lời chúc đồng bào,
Kháng chiến được thắng lợi;
Toàn dân đại đoàn kết,
Cả nước dốc một lòng,
Thống nhất chắc chắn được,
Độc lập quyết thành công.
Thơ chúc Tết xuân Kỷ Sửu - 1949
Kháng chiến lại thêm một nǎm mới,
Thi đua ái quốc thêm tiến tới.
Động viên lực lượng và tinh thần,
Kháng chiến càng thêm mau thắng lợi.
Người người thi đua.
Ngành ngành thi đua.
Ngày ngày thi đua.
Ta nhất định thắng.
Địch nhất định thua.
Thơ chúc Tết xuân Canh Dần - 1950
Kính chúc đồng bào nǎm mới,
Mọi người càng thêm phấm khởi,
Toàn dân xung phong thi đua,
Đẩy mạnh cuộc chuẩn bị tới,
Chuyển mau sang tổng phản công,
Kháng chiến nhất định thắng lợi.
Thơ chúc Tết xuân Tân Mão - 1951
Xuân này kháng chiến đã nǎm xuân,
Nhiều xuân thắng lợi càng gần thành công.
Toàn dân hǎng hái một lòng
Thi đua chuẩn bị, tổng phản công kịp thời.
Thơ chúc Tết xuân Nhâm Thìn - 1952
Xuân này, xuân nǎm Thìn
Kháng chiến vừa sáu nǎm
Trường kỳ và gian khổ
Chắc thắng trǎm phần trǎm.
Chiến sĩ thi giết giặc
Đồng bào thi tǎng gia
Nǎm mới thi đua mới
Thắng lợi ắt về ta.
Mấy câu thành thật nôm na,
Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân.
Thơ chúc Tết xuân Quý Tỵ - 1953
Mừng nǎm Thìn vừa qua,
Mừng xuân Tỵ đã tới.
Mừng phát động nông dân,
Mừng hậu phương phấn khởi.
Mừng tiền tuyến toàn quân
Thi đua chiến thắng mới.
Mừng toàn dân kết đoàn,
Mừng kháng chiến thắng lợi.
Mừng nǎm mới, nhiệm vụ mới,
Mừng toàn thể chiến sĩ và đồng bào,
Mừng phe dân chủ hoà bình thế giới.
Thơ chúc Tết xuân Giáp Ngọ - 1954
Nǎm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành:
- Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập tự do
- Cải cách ruộng đất là công việc rất to
Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn.
Quân và dân ta nhất trí kết đoàn,
Kháng chiến, kiến quốc nhất định hoàn toàn thành công.
Hoà bình dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông.
Nǎm mới, thắng lợi càng mới, thành công càng nhiều.
Thơ chúc Tết xuân Bính Thân - 1956
Thân ái mấy lời chúc Tết:
Toàn dân đoàn kết một lòng,
Miền Bắc thi đua xây dựng,
Miền Nam giữ vững thành đồng,
Quyết chí, bền gan phấn đấu,
Hoà bình, thống nhất thành công.
Thơ chúc Tết xuân Kỷ Hợi - 1959
Chúc mừng đồng bào nǎm mới,
Đoàn kết thi đua tiến tới,
Hoàn thành kế hoạch ba nǎm,
Thống nhất nước nhà thắng lợi.
Thơ chúc Tết xuân Canh Tý - 1960
Mừng Nhà nước ta 15 xuân xanh!
Mừng Đảng chúng ta 30 tuổi trẻ!
Chúc đồng bào ta đoàn kết thi đua,
Xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa.
Chúc đồng báo ta bền bỉ đấu tranh,
Thành đồng miền Nam vững bền mạnh mẽ.
Cả nước một lòng, hǎng hái tiến lên,
Thống nhất nước nhà, Bắc Nam vui vẻ!
Thơ chúc Tết xuân Tân Sửu - 1961
Mừng nǎm mới, mừng xuân mới,
Mừng Việt Nam, mừng thế giới!
Đường lên hạnh phúc rộng thênh thênh,
Kế hoạch 5 nǎm thêm phấn khởi.
Chúc miền Bắc hǎng hái thi đua;
Chúc miền Nam đoàn kết tiến tới!
Chúc hoà bình thống nhất thành công!
Chúc chủ nghĩa xã hội thắng lợi!
Thơ chúc Tết xuân Nhâm Dần - 1962
Nǎm Dần, mừng Xuân thế giới,
Cả nǎm châu phấp phới cờ hồng.
Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi,
Bốn mùa hoa Duyên-hải, Đại-phong.
Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới,
Sức triệu người hơn sóng biển Đông.
Chủ nghĩa xã hội càng thắng lợi,
Hoà bình thống nhất quyết thành công.
Thơ chúc Tết xuân Quý Mão - 1963
Mừng nǎm mới,
Cố gắng mới,
Tiến bộ mới,
Chúc Quý Mão là nǎm nhiều thắng lợi!
Thơ chúc Tết xuân Giáp Thìn - 1964
Bắc Nam như cội với cành,
Anh em ruột thịt, đấu tranh một lòng.
Rồi đây thống nhất thành công,
Bắc Nam ta lại vui chung một nhà.
Mấy lời thân ái nôm na,
Vừa là kêu gọi, vừa là mừng xuân.
Thơ chúc Tết xuân Ất Tỵ - 1965
Chào mừng Ất Tỵ xuân nǎm mới,
Nhà nước ta vừa tuổi hai mươi,
Miền Bắc xây dựng đời sống mới vui tươi,
Miền Nam kháng chiến ngày càng tiến tới,
Đồng bào hai miền thi đua sôi nổi,
Đấu tranh anh dũng, cả nước một lòng,
Chủ nghĩa xã hội ngày càng thắng lợi!
Hoà bình thống nhất ắt hẳn thành công!
Thơ chúc Tết xuân Bính Ngọ - 1966
Mừng miền Nam rực rỡ chiến công,
Nhiều Dầu Tiếng, Bầu Bàng, Plei Me, Đà Nẵng.
Mừng miền Bắc chiến đấu anh hùng,
Giặc Mỹ leo thang ngày càng thua nặng.
Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng,
Tiền tuyến hậu phương, toàn dân cố gắng.
Thi đua sản xuất chiến đấu xung phong,
Chống Mỹ, cứu nước, ta nhất định thắng.
Thơ chúc Tết xuân Đinh Mùi - 1967
Xuân về xin có một bài ca,
Gửi chúc đồng bào cả nước ta:
Chống Mỹ hai miền đều đánh giỏi,
Tin mừng thắng trận nở như hoa!
Thơ chúc Tết xuân Mậu Thân - 1968
Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua,
Thắng trận tin vui khắp nước nhà,
Nam Bắc thi đua đánh giặc Mỹ.
Tiến lên!
Toàn thắng ắt về ta!
Thơ chúc Tết xuân Kỷ Dậu - 1969
Nǎm qua thắng lợi vẻ vang,
Nǎm nay tiền tuyến chắc càng thắng to.
Vì độc lập, vì tự do,
Đánh cho Mỹ cút, đánh cho nguỵ nhào.
Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào,
Bắc-Nam sum họp, xuân nào vui hơn!
Theo Hồ Chí Minh Toàn tập
Kim Yến (Tổng hợp)