Suốt 52 năm qua, kể từ ngày Bác đi xa (2/9/1969), thi hài của Người luôn được cán bộ Đoàn 69 trước đây, nay là Viện 69, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh chăm sóc, bảo vệ, giữ gìn an toàn tuyệt đối.
Ngay trong những ngày Bác vừa mất, nén chặt nỗi đau thương vô bờ bến của toàn dân tộc, cán bộ, nhân viên của Tổ y tế đặc biệt (đơn vị tiền thân của Đoàn 69) đã sát cánh cùng với các chuyên gia y tế Liên Xô khẩn trương tiến hành từng thao tác kỹ thuật tỷ mỷ, chính xác, giữ gìn những đường nét đặc trưng như khi Người còn sống, để phục vụ kip thời, chu đáo những ngày diễn ra Lễ viếng, Lế truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh tại hội trường Ba Đình và là tiền đề quan trọng để thực hiện bước tiếp theo trong bảo quản lâu dài thi hài Bác.
Tổ y tế đặc biệt chụp ảnh lưu niệm cùng với Chuyên gia y tế Liên Bang Nga (Liên Xô trước đây)
Bác ra đi trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta đang diễn ra ác liệt. Đề phòng đế quốc Mỹ leo thang mở rộng chiến tranh bằng không quân ra miền Bắc, Bộ Chính trị Trung ương Đảng và Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo việc xây dựng Công trình K84, H21 ở xa Thủ đô Hà Nội để phục vụ nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác. Trong 6 năm chiến tranh ác liệt và luôn bị thiên tai đe dọa (1969-1975), để đảm bảo tuyệt đối an toàn thi hài Bác, đã 6 lần phải di chuyển thi hài, vượt hàng trăm cây số, vượt qua sông qua suối, ở những nơi rừng núi hiểm trở, khó khăn thiếu thốn trăm bề, trong khi đó các yêu cầu về công tác y tế và kỹ thuật vẫn phải tuân thủ hết sức nghiêm ngặt như bảo đảm thông số nhiệt ẩm, vệ sinh môi trường, trong điều kiện phải bảo đảm tuyệt đối bí mật. Bên Bác kính yêu luôn có những chuyên gia y tế Liên Xô thủy chung, son sắt và những cán bộ, nhân viên Đoàn 69 “Trung hiếu vẹn toàn”, hết lòng chăm sóc, bảo vệ, giữ gìn tuyệt đối an toàn thi hài của Người chờ mong đến ngày miền Nam được giải phóng, đất nước được thống nhất, Nam - Bắc sum họp một nhà như lòng mong mỏi của Bác, để đón Bác về với Thủ đô yêu dấu.
Sau gần 2 năm xây dựng (2/9/1973 – 29/8/1975), Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được khánh thành, Bác về với Ba Đình lịch sử để ngày ngày đón các cháu con và bè bạn quốc tế vào thăm, viếng Người. Trong giai đoạn này dù có sự giúp đỡ to lớn, chí nghĩa, chí tình của Đảng, Nhà nước và nhân dân Liên Xô đối với các hoạt động của Công trình Lăng, trong đó có nhiệm vụ y tế giữ gìn thi hài Bác, nhưng cán bộ, nhân viên y tế của Viện 69 đã thể hiện tinh thần “tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo” vừa tích cực học tập, tiếp thu kinh nghiệm quý báu của Bạn trong giữ gìn thi hài Bác, vừa chủ động xây dựng lực lượng, đầu tư cơ sở vật chất, triển khai công tác nghiên cứu khoa học để phục vụ nhiệm vụ chính trị đặc biệt.
Khi Liên Xô tan rã (tháng 8 năm 1991), nhiệm vụ y tế giữ gìn thi hài Bác gặp muôn vàn khó khăn, thách thức. Trước tình hình đầy cam go, thử thách đó, cán bộ, nhân viên Viện 69 đã tham mưu, đề xuất với Thường vụ, Bộ Tư lệnh báo cáo lên Quân ủy trung ương, Bộ Quốc phòng những chủ trương, giải pháp về công tác y tế giữ gìn thi hài Bác đúng đắn, phù hợp, hiệu quả. Vừa giải quyết kịp thời công việc làm thuốc giữ gìn thi hài Bác không bị gián đoạn, đồng thời mở ra giai đoạn mới: giai đoạn hợp tác trực tiếp với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva để thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Trong suốt những năm qua, Viện 69 đã chủ động phối hợp, triển khai toàn diện, hiệu quả các nội dung hợp tác mà Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký kết với Trung tâm Nghiên cứu Y sinh Matxcơva. Nổi bật là trong lĩnh vực đào tạo lực lượng, nghiên cứu khoa học và đầu tư trang thiết bị. Trung tâm đã giúp đỡ Viện 69 đào tạo, bồi dưỡng được đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế có trình độ chuyên môn cao, nắm vững khoa học kỹ thuật, công nghệ trong ướp bảo quản thi thể phục vụ thăm viếng, hoàn toàn tự chủ trong làm thuốc thường xuyên và làm thuốc lớn thi hài Bác, bảo đảm thi hài Bác luôn ở trạng thái tốt nhất. Với những bước đi phù hợp và kết hợp chặt chẽ với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Matxcơva, năm 2004 Viện 69 cùng với chuyên gia y tế Liên bang Nga đã pha chế thành công lô dung dịch đầu tiên, đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của cán bộ, nhân viên Viện 69, khẳng định khả năng từng bước vươn lên làm chủ vững chắc nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ đó đến nay đã 16 lần Viện 69 phối hợp với Bạn pha chế thành công dung dịch đặc biệt tại Việt Nam sử dụng cho thi hài Bác và xây dựng cơ sở vật chất, trang bị của Viện ngày càng hiện đại, đồng bộ. Đặc biệt trong thời gian vừa qua Viện 69 đã tham mưu và triển khai thực hiện tốt các nội dung y tế trong dự án VN01, một nhiệm vụ hết sức quan trọng, lần nữa khẳng định khả năng vươn lên làm chủ vững chắc tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cùng với việc hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ y tế giữ gìn thi hài Bác, lớp lớp cán bộ, nhân viên chiến sĩ Viện 69 luôn chăm lo xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu cao; đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì luôn tiêu biểu về phẩm chất, năng lực và phương pháp tác phong công tác. Xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, chính quy, khoa học, hiện đại, chấp hành nghiêm kỷ luật, nội bộ đoàn kết thống nhất. Với những thành tích đã đạt được trong 52 năm qua Viện 69 vinh dự đã được Đảng, Nhà nước, Quân đội phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động” năm 1995, Huân chương Hồ Chí Minh năm 2009, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba năm 2014, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng nhất năm 2019, nhiều tập thể, cá nhân được trao tặng những phần thưởng cao quý khác.
Đồng chí Trung tá Tưởng Phi Vương, Chủ nhiệm khóa Hình thái, Viện 69 phân tích mẫu trên kính hiển vi đồng tiêu quyét Lade
Tự hào với truyền thống đơn vị Anh hùng, qua 52 năm xây dựng, trưởng thành, cán bộ, nhân viên, chiến sĩ Viện 69 hôm nay nhận thức sâu sắc về niềm vinh dự tự hào, gắn liền với trách nhiệm đặc biệt, rất thiêng liêng và cao cả: “Ngày ngày bên Bác”, được nâng niu, chăm sóc, bảo vệ và giữ gìn tuyệt đối an toàn thi hài Bác. Luôn xác định tinh thần trách nhiệm, tích cực, chủ động học tập, nghiên cứu, ứng dụng khoa học để vươn lên làm chủ vững chắc tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và phát huy ý nghĩa chính trị, văn hóa của Công trình Lăng trong giai đoạn mới. Mãi mãi xứng đáng với niềm tin mà Đảng, Nhà nước, Quân đội, mà trực tiếp là Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Minh tin tưởng giao phó.
Nguyễn Cao Vũ
