Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh - tượng đài lịch sử của dân tộc Việt Nam, công trình kiến trúc độc đáo có ý nghĩa về chính trị, tư tưởng to lớn; là hiện thân của sự kính trọng và tình cảm sâu sắc của nhân dân Việt Nam đối với Bác Hồ kính yêu; là công trình đặc biệt của tình hữu nghị giữa Việt Nam và Liên bang Nga.
Sau khi khánh thành Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ năm 1975 đến năm 1990, theo hiệp định thỏa thuận giữa hai nhà nước Việt Nam và Liên Xô (nay là Liên bang Nga), các chuyên gia y tế, kỹ thuật của Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va đã định kỳ sang Việt Nam để giúp đỡ chúng ta giữ gìn lâu dài thi hài Bác. Tình cảm, tình đồng chí, tình thầy trò luôn được giữ gìn và trân trọng. Qua sự hỗ trợ, giúp đỡ của các chuyên gia Liên bang Nga, các cán bộ, nhân viên của Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trực tiếp vận hành và dần làm chủ khoa học công nghệ, cũng như các trang thiết bị kỹ thuật.
Tháng 8-1991, hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ đã ảnh hưởng rất lớn đến tình hình kinh tế, chính trị và xã hội, trong đó có việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Công trình Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh không còn nhận được sự viện trợ không hoàn lại của Nhà nước Liên Xô, nhiệm vụ cấp bách đặt ra yêu cầu cho công tác đối ngoại của Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng phải nhanh chóng nghiên cứu, tìm ra quy chế hợp tác mới nhằm thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài và bảo vệtuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, trực tiếp là Đảng ủy quân sự Trung ương và Thủ trưởng Bộ Quốc phòng đối với nhiệm vụ chính trị của đơn vị, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng đã khẩn trương bắt tay vào xây dựng mối quan hệ trực tiếp với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va bằng những hoạt động đối ngoại phù hợp trong quan hệ hợp tác nhằm tiếp tục tranh thủ sự giúp đỡ của Bạn; cũng như tăng cường mở rộng quan hệ hợp tác với các Bộ, ban, ngành, với Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga và Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam để có được sự ủng hộ của các cơ quan phục vụ thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị.
Từ đó, quan hệ hợp tác giữa Ban Quản lý Lăng và Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va đã mở ra một chương mới. Hàng năm, theo sự thỏa thuận hai bên, các chuyên gia của Trung tâm bắt đầu sang Việt Nam giảng dạy và hợp tác nghiên cứu khoa học cùng với các nhà khoa học y tế Việt Nam.
Để đạt được những bước đi vững chắc đó, công tác đối ngoại đã được Thường vụ Đảng ủy Đoàn 969 quan tâm, lãnh đạo trực tiếp và kịp thời. Việc nghiên cứu, tìm ra quy chế hợp tác mới vừa phù hợp với pháp luật của hai nước, trên cơ sở nguyên tắc đối ngoại quốc phòng và mang lại hiệu quả thiết thực phục vụ nhiệm vụ chính trị của đơn vị được đưa lên hàng đầu.
Lễ ký văn bản hợp tác phối hợp pha chế dung dịch đặc biệt giữa Ban Quản lý Lăng và Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va (Mát-xcơ-va ngày 04-6-2003).
Có thể nói, sau gần 30 chính thức thiết lập quan hệ trực tiếp, Ban Quản lý Lăng và Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va mà trực tiếp là các chuyên gia làm việc tại Việt Nam đã không ngừng giữ vững và củng cố tinh thần hữu nghị, đoàn kết hợp tác, hoàn thành nhiệm vụ thiêng liêng: Giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Về công tác y tế: Sau những thành công trong việc vươn lên tự đảm nhiệm công tác y tế thường xuyên và làm thuốc lớn trong giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, một bước phát triển quan trọng trong quá trình hợp tác với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va là ngày 04/6/2003, qua nhiều lần đàm phán, cùng với sự chuẩn bị chu đáo, đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, hai bên chính thức ký biên bản phối hợp tiến hành pha chế lô dung dịch đặc biệt tại Việt Nam, bắt đầu từ quý I năm 2004.
Ngày 8/3/2004, đơn vị đã cùng với chuyên gia Nga pha chế thành công lô dung dịch đặc biệt đầu tiên tại Việt Nam, sau đó chuyển sang Liên bang Nga kiểm tra chất lượng đạt yêu cầu và được các bên nhất trí đưa vào sử dụng trong dịp tu bổ năm 2004.
Trong hợp tác nghiên cứu khoa học, Ban Quản lý Lăng phối hợp với Viện Nghiên cứu khoa học dược liệu và tinh dầu Liên bang Nga (FSBSI VILAR), cùng với đối tác tại Liên bang Nga đã ký kết thỏa thuận Hợp tác về chuyển giao công nghệ sản xuất bộ quần áo đặc biệt (Dự án VN01)tại Việt Nam nhằm làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Bác.
Ký kết văn bản trong đợt tu bổ định kỳ năm 2019 giữa Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va.
Về công tác kỹ thuật: Dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; sự giúp đỡ của Chính phủ Liên bang Nga và các chuyên gia Nga, bằng tinh thần trách nhiệm, cần cù, sáng tạo, các thế hệ cán bộ, nhân viên đã bảo đảm các thiết bị kỹ thuật hoạt động an toàn, liên tục, duy trì thông số đúng quy định; từng bước vươn lên làm chủ vững chắc trong thay thế, đổi mới các thiết bị công nghệ hiện đại có độ an toàn, ổn định và tin cậy cao, thân thiện với môi trường, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành nhiệm vụ chính trị đặc biệt của đơn vị.
Đồng chí Thiếu tướng Bùi Hải Sơn, quyền Trưởng ban Ban Quản lý Lăng, Tư lệnh Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trì Hội nghị trực tuyến làm việc với Viện Nghiên cứu khoa học dược liệu và tinh dầu Liên bang Nga (ngày 18/3/2021)
Về công tác đào tạo cán bộ chuyên sâu: Các thế hệ lãnh đạo của Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va, trực tiếp là các chuyên gia y tế luôn quan tâm, giúp đỡ, hướng dẫn tận tình đội ngũ cán bộ, bác sĩ của đơn vị giúp họ nắm được những kiến thức cơ bản của chuyên ngành ướp bảo quản, các phương pháp nghiên cứu hiện đại, thiết thực, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có chuyên môn sâu, đúc kết được nhiều kinh nghiệm để thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh trong giai đoạn trước mắt và cho những năm tiếp theo.
Với chủ trương "độc lập tự chủ, làm chủ vững chắc", đơn vị đã phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va tổ chức triển khai các hợp đồng hợp tác nghiên cứu khoa học, tiến hành công tác tu bổ định kỳ hàng năm, cũng như đưa ra những chủ trương, quyết sách phù hợp trong quan hệ, hợp tác với Bạn để thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Năm 2020, đại dịch COVID-19 bùng phát gây ra những tác động tiêu cực trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam và Liên bang Nga. Đơn vị đã khắc phục khó khăn, thực hiện mục tiêu “kép”, vừa hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ vừa bảo đảm đơn vị an toàn, không để dịch bệnh lây lan vào đơn vị. Mặc dù các chuyên gia y tế Liên bang Nga không thể sang Việt Nam để trực tiếp phối hợp thực hiện các Hợp đồng đã ký kết, nhưng Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng luôn chủ động trao đổi, phối hợp với Bạn bảo đảm việc duy trì, thực hiện các nội dung hợp tác được thực hiện theo đúng các quy trình, yêu cầu đã đặt ra.
Trên cơ sở những kết quả đã đạt được, công tác đối ngoại của Ban Quản lý Lăng đang tiếp tục duy trì và củng cố mối quan hệ truyền thống với Trung tâm Nghiên cứu y sinh Mát-xcơ-va để tăng cường hợp tác nghiên cứu khoa học theo từng giai đoạn cụ thể. Đồng thời, phát huy thế chủ động, từng bước nâng cao vị thế, uy tín khoa học của Việt Nam trong quá trình hợp tác, vươn lên làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ y tế giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, góp phần quan trọng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị đặc biệt của đơn vị, xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân giao phó./.
Phạm Quang Lân
