Ảnh minh họa: Internet
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (Cách mạng công nghiệp 4.0), dựa trên những thành tựu khoa học và công nghệ đột phá trên nhiều lĩnh vực, với nền tảng là sự phát triển của một số công nghệ điển hình: Internet kết nối trên mọi lĩnh vực, sự tiếp cận và xóa nhòa ranh giới giữa công nghệ thông tin với công nghệ tác nghiệp; sự ra đời của các hệ thống tự điều khiển hữu hình, công nghệ ro-bot và tương tác ro-bot tiên tiến, các hệ thống sản xuất tự lập, công nghệ trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn, điện toán đám mây kết hợp với các công nghệ mới đặc thù như công nghệ in 3D, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới… Cách mạng công nghiệp 4.0 đã có những tác động to lớn mạnh mẽ tới mọi mặt đời sống, kinh tế, xã hội, quốc phòng - an ninh… ở tất cả các cấp độ toàn cầu, khu vực và trong từng quốc gia.
Để nhận thức đầy đủ về sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đối với xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị cần thực hiện tốt một số giải pháp sau đây:
Một là, thường xuyên nâng cao nhận thức của cấp ủy, cán bộ chủ trì các cấp về cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động đến quân đội giai đoạn hiện nay.
Đối với lĩnh vực quân sự, quốc phòng, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 có những tác động to lớn, toàn diện như: Hiện đại hóa vũ khí, khí tài quân sự; thay đổi phương thức chỉ huy điều hành tác chiến và tác chiến trực tiếp trên chiến trường; thay đổi phương châm, phương pháp huấn luyện, đào tạo và thay đổi tổ chức biên chế của quân đội cho phù hợp với hệ thống vũ khí, khí tài và nghệ thuật quân sự tác chiến mới... Nhiều thành tựu trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ đã được đưa vào ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực quân sự như: Vũ khí thông minh, tên lửa hành trình, ro-bot tác chiến, ứng dụng mô phỏng trong huấn luyện hay hệ thống chỉ huy, điều khiển, tình báo và trinh sát… Trong tương lai nếu có một cuộc chiến tranh công nghệ cao xảy ra, máy tính sẽ trợ giúp cho người chỉ huy đưa ra phương án tác chiến tối ưu cho các lực lượng, phương tiện, vũ khí; công nghệ na-no có thể giúp các vũ khí tiến công có khả năng tàng hình trong mọi điều kiện; trí tuệ nhân tạo có thể tạo ra những người lính ro-bot thông minh, chiến đấu liên tục không biết mệt mỏi với sức mạnh và sự chịu đựng phi thường... Bên cạnh đó, sự phát triển của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 còn làm xuất hiện môi trường tác chiến và không gian tác chiến mới. Đó là không gian mạng và tác chiến không gian mạng. Tác chiến mạng có thể làm thay đổi cục diện chiến trường trong thời gian ngắn với phạm vi không gian rộng của một nước, một nhóm nước hoặc toàn cầu. Điều này đã và đang đặt ra cho chúng ta thời cơ thuận lợi mới trong việc nghiên cứu, điều chỉnh nghệ thuật quân sự phù hợp với hoạt động quân sự trong tình hình mới; hoạch định chiến lược sản xuất, phát triển công nghiệp quốc phòng đáp ứng với yêu cầu, đặc điểm chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong tương lai; đồng thời đây cũng là điều kiện thuận lợi để chúng ta xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; một số lực lượng hiện đại. Đặc biệt cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ có những tác động nhiều mặt đến yếu tố chính trị, tinh thần của người quân nhân trong quân đội; điều đó đòi hỏi, trong thời gian tới cấp ủy và đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp cần nhận thức đầy đủ những thuận lợi và khó khăn của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động trực tiếp đến việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị trong xu thế hội nhập, toàn cầu hóa hiện nay.
Hai là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho mọi cán bộ, nhân viên, chiến sỹ, trong đơn vị hiểu biết sâu sắc hơn về mục tiêu, yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trước tác động nhiều chiều của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.
Mục tiêu, yêu cầu xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trong tình hình mới nhằm nâng cao chất lượng chính trị của Quân đội lên một bước mới về chất, bảo đảm cho Quân đội luôn là lực lượng chiến đấu, lực lượng chính trị trung thành với Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Đây là vấn đề sống còn, có tầm quan trọng đặc biệt, nhất là khi các thế lực thù địch ráo riết thực hiện âm mưu, thủ đoạn thâm độc nhằm hạ thấp, phủ nhận vai trò và sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, vai trò và sự quản lý tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội, phá hoại tình đoàn kết giữa Quân đội và nhân dân, chia rẽ Quân đội với nhân dân. Mỗi cán bộ, chiến sĩ phải luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng chiến đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội đi đôi với chủ động đấu tranh với những biểu hiện chệch hướng xã hội chủ nghĩa, nhất là trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, mở cửa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng; độc lập dân tộc và xã hội chủ nghĩa đang bị các thế lực thù địch phá hoại, can thiệp từ nhiều phía. Xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị trong tình hình mới đòi hỏi phải kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng, đi đôi với kiên quyết phê phán, vạch trần, đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như sự chống phá của các thế lực thù địch bằng chiến lược “diễn biến hòa bình”, nhằm thúc đẩy “tự diễn biến’, “tự chuyển hóa” từ bên trong.
Để thực hiện tốt mục tiêu, yêu cầu trên đây, mỗi cán bộ, chiến sĩ phải nhận thức ngày càng đầy đủ hơn, sâu sắc hơn đặc điểm, tình hình cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 tác động đến xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Nhất là trong lĩnh vực giáo dục chính trị tư tưởng và xây dựng con người trong Quân đội. Ví dụ như việc thông qua mạng internet, việc cập nhật thông tin trong nước, thế giới diễn ra nhanh chóng. Điều này giúp cho sự phát triển trí tuệ, nắm bắt tình hình nhanh nhạy, cập nhật với cái mới nhanh hơn trước đây. Tuy nhiên, bên cạnh những tác động tích cực đó, còn nhiều vấn đề mặt trái đặt ra cần được quan tâm giải quyết. Nổi lên như việc thông qua mạng xã hội vận động, lôi kéo những người trẻ tuổi, học sinh, sinh viên tụ tập, biểu tình, gây rối, làm những việc trái với quy định của pháp luật, gây hậu quả khôn lường. Việc du nhập văn hóa ngoại lai, thuần phong mỹ tục xa lạ với văn hóa, đạo đức, lối sống truyền thống của dân tộc Việt. Tư tưởng ích kỷ, lối sống thực dụng, tệ nạn xã hội, cờ bạc, cá độ ứng dụng công nghệ cao..., tất cả những điều đó đã và đang tác động đến mỗi công dân Việt Nam nói chung và cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên chức quốc phòng trong Quân đội nhân dân Việt Nam nói riêng. Vì vậy, cấp ủy, cán bộ chủ trì và cơ quan chính trị các cấp cần tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, Nghị quyết, quy định của Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng về công tác bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong tình hình mới, nhất là Chỉ thị số 28-CT/TW ngày 16-9-2013 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng; Luật An toàn thông tin mạng số 86/2015/QH13 ngày 19-11-2014; Thông tư số 110/2014/TT-BQP ngày 22-8-2014 của Bộ Quốc phòng về ban hành quy chế quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ internet trong Quân đội nhân dân Việt Nam… Ngoài ra, cần tiếp tục tuyên truyền, giáo dục để cán bộ, đảng viên, quần chúng trong toàn quân thấy rõ và có sức đề kháng trước những âm mưu thủ đoạn, luận điệu sai trái, thổi phồng, xuyên tạc, kích động… của các thế lực thù địch trên internet, mạng xã hội. Trên cơ sở đó, làm cho mỗi cán bộ, chiến sĩ luôn kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; xác định tốt nhiệm vụ được giao, không dao động trước những thông tin xấu, độc trên internet và mạng xã hội.
Ba là, luôn đề cao cảnh giác cách mạng, tích cực phát hiện, đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các tư tưởng và hành động sai trái, xấu, độc trên mạng; kết hợp với xây dựng môi trường văn hóa văn minh, lành mạnh, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh, an toàn cao.
Mục đích của giải pháp này nhằm hạn chế tối đa những tác hại của thông tin sai trái ảnh hưởng đến nhận thức của bộ đội, đồng thời củng cố niềm tin, tạo sự thống nhất cao trong đơn vị, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Trong đó, cần chú ý gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là chính trong các biện pháp đấu tranh, tạo ra sức đề kháng trước những luận điệu tuyên truyền xuyên tạc, kích động của các thế lực thù địch trên internet, mạng xã hội. Cần chú trọng kết hợp hiệu quả vừa cung cấp thông tin có tính định hướng, tính chính thống, vừa cung cấp đậm nét các thông tin mang tính chiến đấu trực diện với các quan điểm sai trái. Bên cạnh đó, cần thường xuyên nắm chắc dư luận, kịp thời cung cấp thông tin, định hướng nội dung, hình thức, biện pháp đấu tranh, nhất là trước những vấn đề nóng, phức tạp, nhạy cảm nảy sinh trong và ngoài đơn vị.
Thường xuyên gắn chặt đấu tranh với xây dựng môi trường văn hóa, củng cố trận địa tư tưởng, chú trọng hình thành và phát triển những trang mạng mang tính truyền thống, tạo sức lôi cuốn ngày càng đông đảo quân nhân trong mỗi đơn vị truy cập, khai thác thông tin. Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh gắn với phát huy vai trò của các tổ chức ở đơn vị trong nâng cao hiệu quả các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí, sân khấu hóa, trò chơi thanh niên… trong ngày nghỉ, giờ nghỉ, để mọi quân nhân không còn “khoảng trống” thời gian để tiếp cận những thông tin sai trái trên không gian mạng một cách tiêu cực. Tận dụng tốt việc ứng dụng các tiện ích, kỹ thuật, công nghệ, tiện ích của mạng internet để mỗi đơn vị hình thành và phát triển những trang mạng riêng có “thương hiệu”, từ đó không chỉ mọi quân nhân mà các bạn đọc ở trong và ngoài nước được chia sẻ, comment, thể hiện thái độ phản đối, đấu tranh trước các thông tin xấu, độc của các thế lực thù địch hoặc chia sẻ các thông tin tích cực phản ánh bản chất, truyền thống tốt đẹp của cán bộ, chiến sĩ Quân đội trong thực hiện các nhiệm vụ, công tác, trong cuộc sống, sinh hoạt thường ngày… nhằm tạo sức lan tỏa để lấy “thông tin tích cực đẩy lùi thông tin tiêu cực”, “lấy cái đẹp, dẹp cái xấu” trong đơn vị mình. Đồng thời chủ động xây dựng các quy chế nhằm khuyến khích, tạo điều kiện cho cán bộ, đảng viên và đặc biệt là lực lượng nòng cốt tự giác, tích cực tham gia đấu tranh chống quan điểm sai trái, thù địch trên mạng internet.
Môi trường quân đội có những đặc thù riêng, do vậy, để thực hiện tốt vai trò là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ phòng, chống “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa nói chung và trên internet nói riêng đòi hỏi sự “chung tay, vào cuộc” không chỉ các lực lượng chuyên trách mà còn là trách nhiệm của tất cả các lực lượng cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân. Do vậy, cần tiếp tục đổi mới về hình thức, phương pháp đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch trên internet, mạng xã hội. Trong đó cần đặc biệt chú ý vai trò nòng cốt của Ban Chỉ đạo 94 các cấp, các bộ phận giúp việc, lực lượng đấu tranh chuyên sâu ở các cơ quan nghiên cứu, học viện, nhà trường Quân đội. Tăng cường các bài viết về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; các quan điểm nhất quán của Đảng ta về dân chủ, nhân quyền, bảo vệ Tổ quốc... Đồng thời, chú trọng các bài viết có tính lý luận, phê phán sâu sắc, bác bỏ từng luận điểm sai trái, thù địch. Cung cấp nhiều bài viết thể hiện tính khách quan, tính hai chiều, không né tránh những mặt trái, mặt tiêu cực. Bên cạnh đó, cần tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật, khuyến khích, tạo điều kiện, động viên, khen thưởng kịp thời các tập thể và cá nhân điển hình tiêu biểu trong đấu tranh chống lại các âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phản động đối với sự nghiệp cách mạng nước ta nói chung và Quân đội nói riêng.
Xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị là nguyên tắc hàng đầu được Đảng ta nhất quán thực hiện trong suốt hơn 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Quân đội, tạo nên truyền thống “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”. Trong bối cảnh hiện nay, trước sự chống phá của các thế lực thù địch, đặc biệt là sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang đặt ra những thách thức, yêu cầu mới đối với nhiệm vụ xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Điều đó, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên trong Quân đội cần nhận thức sâu sắc và thực hiện triệt để những biện pháp chủ yếu trên đây nhằm hạn chế những tác động tiêu cực của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 nhằm giữ vững trận địa tư tưởng và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội trong tình hình mới./.
Trung tướng PGS, TS. Đặng Nam Điền
Nguyên Chính ủy Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016.
2. Chỉ thị số 28-CT/TW, ngày 16-9-2013, của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng.
3. Luật An toàn thông tin mạng số 86/2015/QH13 ngày 19-11-2014 của Quốc hội khóa XIII.
