Tin tổng hợp
Tạp chí Xưa và Nay của Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam số 90, tháng 4 năm 2001 có đăng bức ảnh với chú thích: “Chính phủ đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (ngày 3/11/1946)”. Đến tháng 8 năm 2002, số 121, Tạp chí này đăng lại bức ảnh này với những dòng chú thích dài và cụ thể hơn: “Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Chính phủ Lâm thời (ngày 2/9/1945) - Chính phủ đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa. Ảnh chụp tại cửa chính Bắc Bộ Phủ.
Trong những ngày cuối tháng 8 năm 1945, sau Tổng khởi nghĩa - Cách mạng Tháng Tám thành công, Biên niên sử Hồ Chí Minh (tới năm 1945) ghi các sự kiện lớn như sau:
Hiện nay chúng ta đang thực hiện Cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Hội nghị Trung ương 4, khoá XI cùng với việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong không khí sôi động kỷ niệm 67 năm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-9. Trước vận hội và cả vận mệnh của dân tộc hôm nay khiến chúng ta cần suy ngẫm về những bài học lịch sử mà dân tộc ta đã trải qua hơn 60 năm qua.
Ngày 15-8-1945, phát xít Nhật đầu hàng phe Đồng minh. Thời cơ ngàn năm có một đã xuất hiện. Đại hội Quốc dân do Tổng bộ Việt Minh triệu tập đã họp tại Tân Trào - Thái Nguyên trong hai ngày 16 và 17-8-1945. Đại hội đã bầu ra Ủy ban Giải phóng dân tộc Việt Nam (coi như Chính phủ lâm thời).
Gia đình bà Hoàng Thị Minh Hồ ở 48 Hàng Ngang (Hà Nội) không chỉ là cơ sở bí mật của các cán bộ cao cấp mà còn là nơi che giấu cho Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo Bản Tuyên ngôn độc lập. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Cách mạng Tháng Tám, bà đã kể lại những kỷ niệm đó.
Sáng tháng 8 trải nắng vàng, tôi đến thăm ông Nguyễn Dung ở 18 Nam Ngư để hưởng cái thú ngắm lại bức ảnh lịch sử “Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập trên Lễ đài Ba Đình” được phóng thành khổ lớn, lồng khung kính, treo trên tường.
Tuy năm nay đã bước sang cái tuổi “bát thập cổ lai hi”, “xưa nay hiếm”, đôi tay đã run, đôi mắt nhìn không còn rõ nhưng đến những ngày lễ như Quốc khánh mùng 2/9, ngày 30 tháng 4, Ngày sinh Bác Hồ (19 tháng 5) và ngày Bác mất, ông nội tôi vẫn không quên việc lau chùi bức di ảnh Bác Hồ và thành kính thắp nén nhang dâng lên Người...
Cách mạng Tháng Tám ở Việt Nam năm 1945 là cuộc cách mạng hết sức quan trọng không chỉ đối với Việt Nam, mà còn tác động lớn trên thế giới, nhất là đối với các nước thuộc địa khi đó. Đây cũng là động lực để các chuyên gia, nhà sử học quốc tế tìm tòi, nghiên cứu về thành công của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam.
